GUATR TIROID TEDAVISI-PROF DR METIN OZATA

GUATR ZEHIRLI GUATR TIROID PROF DR METIN OZATA

PROF DR METIN OZATA

PROF DR METIN OZATA

GUATR ENDOKRIN TIROID UZMANI

MEHMET AKMAN (AFKAN) SOKAK

NO 15 KAT 2

KOŞUYOLU KADIKÖY ISTANBUL

TEL 0 216 3486519

TEL 0 216 340 08 08

FAX: 0 216 550 50 96

Muayenehane Cep: 0 530 264 98 98

NOT Muayenehane KOSUYOLU PARKI merkezinde, CEVIZ AGACI PASTANESI ve MİGROS TAM KARSISINDADIR. YANINDA SOK MAGAZASI VE IKEA GENEL MUDURLUGU BINASI VARDIR.

DETAYLI BILGI ICIN: http://www.guatrcenter.com

http://www.tiroit.org

http://www.tiroidcenter.com

http://www.guatr.cc

http://www.tiroid.cc

http://www.guatrx.com

http://www.tiroidx.com

http://www.guatrguatr.com

PROF DR METIN OZATA'NIN GUATR-TIROID REHBERI kitabi cikti. GUATR TIROID TEDAVISI VE ZEHIRLI GUATR BILGISI

GUATR NEDIR

BASIT GUATR

Salgiladigi tiroid hormonlari normal oldugu halde   buyumus tiroid bezine basit guatr denir. Icerisinde nodul olmadan tiroid bezinin oldugu gibi buyumesine duz veya basit guatr denir. Guatrin icinde noduller varsa bunlara bu defa noduler guatr denir. Iyot yetmezligi dunyada en sik guatr nedenidir. Iyot yetmezligi nedeniyle olusan guatr ilk yillarda duz bir buyume seklindedir; yani icinde nodul yoktur. Cocukluk ve ergenlik doneminde guatrda nodul pek bulunmaz. Ancak tedavi edilmez ve iyot eksikligi devam ederse ileri yaslarda guatr hem buyur hem de icinde noduller olusur. Bu noduller ileride asiri hormon salgilama ozelligi kazanarak hipertiroidi dedigimiz kanda tiroid hormonlarinin asiri calismasina neden olabilirler.
Iyot yetmezligine bagli guatri olan kisilerin kanlarinda T3 hormonu hafif artar, TSH hormonunda biraz artis olabilir ve T4 hormonu biraz dusuk cikar.
Bir toplumda 6-12 yas arasi cocuklarin % 5'den fazlasinda basit guatr varsa buna endemik (yaygin) guatr denir. Endemik guatr iyot yetmezligi olan bolgelerde sik gorulur. Bu oran % 5 den az olursa sporadik (seyrek gorulen) guatr ismi verilir. Sporadik guatr ise iyot yeterli bolgelerde gorulur.
    Guatr kadinlarda erkeklerden 4-5 kat daha fazla gorulur. Genclik caginda da kizlarda erkeklere gore daha fazla gorulur. Turkiye'de guatr sikligi bolgelere gore degismek uzere % 5-56 arasinda degismektedir. Goruldugu gibi bu cok yuksek bir orandir.
Iyot yetmezligi olan bolgelerde guatr daha fazladir. Ozellikle daglik bolgelerde toprakta iyot az oldugundan guatr daha fazla gorulur. Bilinenin aksine kara lahana yenmesiyle guatr olusumu arasinda bir iliski yoktur.
Selenyum yetmezligi de ulkemizde onemli bir problemdir. Yaptigimiz bir calismada guatrli kisilerde selenyum duzeyinin dusuk oldugunu saptadik.
Suda bulunan perklorat ve kadmiyum fazlaligi da guatra neden olabilmektedir. Pillerle bulasmis sularda kadmiyum yuksektir ve guatr ortaya cikar.
Demir eksikligi olan kisilerde de guatr sikliginda artis vardir.
Ergenlik cagindaki cocuklarda bazen guatr olusur ve buna adolesan veya ergenlik guatri denir. Ergenlik doneminde artan hormon ihtiyacini karsilamak icin tiroid bezi biraz buyur ve guatr olusur. Daha sonra bu guatr cogu cocukta veya gencte kaybolur.
Yalanci guatr ise tiroid bezinin dogustan normal yerlesim yerinden biraz yukarida olmasi ve ozellikle ince boyunlu kadinlarda guatr varmis izlenimi vermesidir. Yapilacak ultrasonda tiroid hacminin artmadigi ve guatr olmadigi ortaya konur.
Gebelikte ve menopoz doneminde de tiroid buyuklugu artar ve guatr olusabilir.
Iyot yetmezligi fazla olan kadinlarda gebe kalma ve cocuk dogurma sikligi azalir. Iyot yetmezligi uremeyi engelleyebilmektedir. Bu nedenle cocugu olmayan kadinlarda iyot yetmezligi olup olmadigi arastirilmalidir.
Guatrin ailesel ozellik gosterdigi bilinen bir gercektir. Bazi ailelerde guatr fazla gorulur. Yapilan calismalar guatr gelisiminde kalitimsal gecisin iyot yetersizligi olan bolgelerde yasayan kadinlarda %39 oraninda, iyodun yeterli alindigi   bolgelerde yasayanlarda ise % 82 oraninda oldugunu ortaya koymustur.

Guatr nedenleri:
a)    Iyot yetmezligi
b)    Selenyum yetmezligi
c)    Genetik egilim veya ailede guatr olmasi
d)    Tiroid bezinin iltihabi hastaliklari (Hashimoto veya tiroiditler)
e)    Psikiyatrik hastalarin kullandigi lityum ilaci
f)    Soya yagi veya fasulyesi fazla yemek (iyot yetmezligi ile beraber)
g)    Tiroid hormon olusumundaki genetik bozukluklar
h)    Sigara icmek
i)    Demir yetmezligine bagli kansizligi olanlar
j)    Gebelik (iyot yetmezligi olan bolgelerde)
k)    Beyinde bulunan hipofiz bezinden asiri TSH hormonu salgilanmasi

Ic Guatr, Dis Guatr Nedir?
Ic guatr ve dis guatr tanimi halk arasinda kullanilan tanimlamalar olup tibbi bir anlami yoktur. Guatrin gogus boslugu icine girmesi belki ic guatr olarak adlandirilabilir.

Bir Bolgede Iyot yetmezligi Arttikca Guatr Sikligi Artar:
Idrarda atilan iyot miktari o kisinin iyot durumunu gosterir. Idrarda iyot miktari olculerek iyot yetmezliginin siddeti anlasilabilir. Iyot yetmezligi artikca guatr sikligi da artmaktadir. iyot miktarina gore guatr olusma riski su sekilde saptanmistir: Idrar iyodu hafif derecede yetmezlik gosteriyorsa yani 50-99 g/dl arasinda ise bunlarin %5-20'sinde, orta dereceli iyot yetmezligi varsa (idrar iyodu 20-49 g/dl arasinda ise) bunlarin % 20-30'unda ve siddetli iyot yetmezligi varsa (idrar iyodu < 20g/dl olmasi) bu kisilerin % 30'undan fazlasinda guatr gelisir.

Guatrli Kiside Ne Gibi Sikayetler Olur:
Guatrli hastalarin cogunda herhangi bir sikayet yoktur. Guatr cok buyuk olursa nefes borusu ve yemek borusuna baski yaparak oksuruk ve nefes darligi gibi sikayetler yapabilir.   Iyot yetmezligi asiri ise tiroid bezi yetmezligi yani tiroid hormon salgilanmasinda azlik (hipotiroidi) ve ona bagli sikayetler olabilir. Hipotiroidi daha sonraki bolumlerde ayri bir baslik halinde anlatilmistir.   Erken devrede ve cocuklukta yumusak ve duz bir guatr vardir. Eriskinlerde ise her zaman guatr icinde noduller ve kist olusur. Tiroid hormon tetkikleri genellikle normal sinirlar icindedir. Baslangicta guatr icinde nodul yokken yasin artmasiyla noduller ve kist gelisebilir. Volum arttikca yani guatr buyudukce TSH hormonunda azalma olusur. Bu hastalarda anti-TPO antikoru kanda yuksekse o zaman guatrin Hashimoto hastaligi nedeniyle gelistigini dusunuruz. Hashimoto hastaligi ile bilgileri daha detayli olarak ilerdeki bolumlerde bulabilirsiniz.

Guatrli Bir Kiside Hangi Tetkikler Yapilir?
Guatri olan bir kiside serbest T3, serbest T4, TSH, anti-TPO antikor ve tiroid ultrasonu tetkikleri yapilir. Idrar iyoduna bakilarak iyot yetmezligi olup olmadigi anlasilir. Ayrica kanda selenyum duzeyi olculerek eksiklik olup olmadigi anlasilir. Iyot yetmezligi olan bolgedeki guatrli kisilerde radyoaktif iyot uptake testinde yukseklik, total ve serbest T4 hormonlarinin normal sinirlarda veya bazen dusuk, oldugu gorulurken, T3 hormon duzeyleri normal veya yuksek olabilir. TSH hormon duzeyleri ise normal veya yuksek olabilir. Anti-TPO ve anti-TG antikorlari iyot yetmezligine bagli guatrda negatif iken, Hashimoto tiroiditine bagli guatr varsa antikorlar yuksek olarak bulunur. Siddetli iyot yetmezliginde ise hipotiroidizm denilen tiroid yetmezligi gelisir ki, bu durumda TSH hormonu yuksek, T3 ve T4 hormonlari normal duzeyin altina dusmustur.

Guatr Nasil Tedavi Edilir?
Basit guatrli bir hastada iyot yetmezligi varsa iyotlu tuz verilir ve tiroid hormonu ilaclari ile tedavisi yapilir. Bu ilaclarin dozunu yasiniza gore ve diger hastaliklarinizin olup olmadigina gore doktorunuz ayarlar. Bu ilaclarin dozunu onerilen dozda almak cok onemlidir. Fazla alirsaniz zarari olabilir.
Guatrli kisilerde   selenyum eksikligi varsa selenyum verilir.
Guatr icinde nodul varsa bunlarin tedavi ve degerlendirmesi icin nasil bir yol izlendigi kitabin ‘'Noduler Guatr'' bolumunde anlatilmistir.
Plonjan guatr dedigimiz gogus kafesine dogru girmis guatrlarda hormonlar normal ise ameliyat yapilir.